Caesarea Maritima

Caesarea Maritima – Herodes de Grote
Caesarea Maritima ("Caesarea aan de zee") werd tussen 23 en 13 voor Christus door Herodes de Grote gebouwd. Het was een belangrijke havenstad aan de kust van Israël, ten noorden van Jaffa. Herodes bouwde op deze locatie een volledig nieuwe stad. De boeken van Flavius Josephus wekken de indruk dat het een grandioze stad was, die bedoeld was als toonbeeld van de grootheid van Herodes en Augustus. Oorspronkelijk bevond zich op deze locatie de toren van Straton, die in de Perzische tijd door de Feniciërs werd gebouwd. Caesarea Maritima bleef bewoond tot in de tijd van de kruistochten. De indrukwekkende resten van de vestingwerken, een kasteel, een kathedraal en een kerk kunnen vandaag de dag nog steeds worden bewonderd.

Caesarea Maritima – Romeinse machtszetel
Rond 13 voor Christus werd Caesarea Maritima de machtszetel van de Romeinse prefecten over de provincie Judea. Na de vernietiging van Jeruzalem in 70 na Christus werd Caesarea Maritima de hoofdstad. Uiteindelijk werd de stad, rond 133 na Christus, hernoemd tot "Caesarea Palaestina". Ze bleef nog zo'n 1000 jaar lang een invloedrijke stad. In het Nieuwe Testament lezen we dat Petrus de centurio Cornelius bezocht in zijn huis in Caesarea (Handelingen 10). Herodes Agrippa I stierf in Caesarea (Handelingen 12:19-23) Paulus bezocht Filippus in deze stad (Handelingen 21:8) en moest er later verschijnen voor Felix, Festus en Agrippa II (Handelingen 23:33-26:32).

Caesarea Maritima – Een staaltje bouwkunst
Caesarea Maritima is een goed voorbeeld van een Romeinse stad uit de oudheid; het stratenplan was het gevolg van een goed doordachte stedelijke planning en de stad was voorzien van een ondergronds rioleringssysteem, een aquaduct en een haven. De hele kustlijn van Israël had slechts één natuurlijke haven, Haifa, maar Herodes liet zich niet door de natuur bedwingen en bouwde een haven die volgens Josephus zelfs groter was de haven van Athene te Piraeus. De haven van Caesarea Maritima was de eerste kunstmatige haven ter wereld en werd gebouwd met een hydraulisch betonmengsel dat werd gemaakt van vulkanisch puzzolaan uit Santorini. Het mengsel kon onder water verharden. Er konden blokken worden gevormd van maar liefst 13 bij 16 bij 2.5 meter, met een gewicht van meer dan vijftig ton. Nog verbazingwekkender is dat deze technologie vervolgens meer dan 1000 jaar verloren ging. Tegenwoordig is een groot gedeelte van de haven alleen maar zichtbaar door middel van luchtfotografie en onderwateronderzoek, maar hieruit is gebleken dat de golfbreker van de haven zich tot meer dan 500 meter van de kust uitstrekte. Wanneer de schepen zich binnen de golfbreker bevonden, konden zij via een 170 meter lange kade de pakhuizen bereiken. Rond 130 na Christus werd de haven zwaar beschadigd door een aardbeving. Het gebruik ervan werd ergens in de Byzantijnse periode stopgezet.

Al was de haven een wonderbaarlijk staaltje bouwkunst, toch was het zeker niet het enige indrukwekkende bouwwerk in Caesarea Maritima. Gebouwen uit de tijd van Herodes en het Nieuwe Testament waren onder andere een aquaduct, een theater, een paleis, een stadion en een tempel die aan Caesar was gewijd. Het aquaduct, dat tegenwoordig nog steeds in prima toestand verkeert, transporteerde water naar de stad - een afstand van zo'n 13 kilometer – en is langs de kust zo'n 7 meter hoog. Het paleis is nu grotendeels een ruïne, maar enkele mozaïeken, kolommen en de resten van (vermoedelijke) zwembaden kunnen tegenwoordig nog steeds gezien worden. Hier verscheen de apostel Paulus rond 58 na Christus voor Felix, Festus en Agrippa II. Marcus Antonius Felix, procurator van Judea van ca. 52 tot 58 na Christus, wordt vermeld in Handelingen 23-25, en wordt buiten de Bijbel genoemd door Josephus, Seutonius en Tacitus. Hij werd opgevolgd door Porcius Festus, procurator van ca. 58 tot 62 na Christus, die eveneens in Handelingen en in de werken van Josephus wordt genoemd.

Het stadion (hippodroom) uit de tijd van Herodes bestaat niet meer. Het werd in de tweede eeuw vervangen door een amfitheater. De twee bouwwerken leken echter sterk op elkaar. Het theater is gedeeltelijk gerestaureerd en wordt zelfs nu nog gebruikt voor uitvoeringen. De diameter van het theater was ongeveer 100 meter. Het bood plaats aan zo'n 4.000 mensen. Dit was waarschijnlijk de locatie van de laatste toespraak van Agrippa I. Hij stierf niet veel later in 44 na Christus. Handelingen 12 stelt dat hij werd geveld door de engel van de Heer, vervolgens door wormen werd aangevreten en toen stierf. Josephus stelt dat hij werd getroffen door een enorme pijn in zijn ingewanden en enkele dagen later stierf. Deze onafhankelijke verslagen over de dood van Herodes Agrippa I spreken elkaar niet tegen; zij vullen elkaar juist aan. Het boek Handelingen geeft ons de rede en de oorzaak van zijn dood, terwijl Josephus ons de tijdlijn geeft en de getroffen lichaamsdelen van Agrippa. Talrijke details in beide verslagen komen met elkaar overeen.

Caesarea Maritima – Het opschrift van Pontius Pilatus
Tijdens opgravingen in het theater van Caesarea Maritima in 1961 werd een blok zwarte kalksteen ontdekt dat in de treden van het theater was gebruikt en waarop een gedeelte van een opschrift nog kon worden gelezen. Het opschrift luidt: “Pontius Pilatus, Prefect van Judea, heeft ter ere van Tiberius een tempel gewijd aan de burgers van Caesarea.” De vroege gouverneurs van Judea werden "prefecten" genoemd, terwijl de latere gouverneurs "procurators" werden genoemd. De eerste procurator was Cuspius Fadus in 44 na Christus. Dit opschrift toont niet alleen dat Pontius Pilatus bestond, maar ook dat hij een prefect was en geen procurator. Hij was gouverneur van 26 tot 36 na Christus en hoewel Romeinse historici hem een procurator noemen, wordt deze titel in de Evangelies niet op hem toegepast. De Evangelies gebruiken het Griekse woord voor gouverneur, wat veel meer overeenkomt met de Latijnse titel "prefect". Hoewel de tempels voor de keizers tot ruïnes vervallen zijn, kunnen de fundamenten van de tempel voor Augustus nog steeds aanschouwd worden in het Kruisvaardersfort.

Caesarea Maritima – De vroege Christelijke kerk
In een groot gebouw vlakbij de zeekust van Caesarea Maritima werden door de vroege kerk twee mozaïeken vervaardigd, met daarop de tekst van Romeinen 13:3: “U wilt niets van de overheid te vrezen hebben? Doe dan wat goed is en ze zal u prijzen.” De teksten zijn ongetwijfeld van vóór de 5e eeuw na Christus. Dit zijn twee van de oudste opschriften van een vers uit het Nieuwe Testament (al bestaan er wel papyrusfragmenten van het Nieuwe Testament uit het begin van de tweede eeuw). De stad staat bekend als een belangrijk centrum van het vroege Christendom: Origenes onderwees hier in een beroemde Christelijke school en de stad had een grote bibliotheek. Helaas werden zowel de bibliotheek als haar inhoud verwoest tijdens de veroveringen door de Moslims.

Leer meer!