De Steen van Rosetta
De Steen van Rosetta - Napoleon en zijn leger
Wat is de Steen van Rosetta? Wat is het verhaal achter de beroemde ontdekking die een revolutie in de Egyptologie teweegbracht?
Nadat het Romeinse Rijk de macht over Egypte overnam, rond 30 voor Christus, ging de kunst van het lezen en schrijven van hiëroglyfen geleidelijk verloren. Veel mensen weten niet dat het Egyptische hiërogliefenschrift daardoor meer dan 1500 jaar lang een dode taal was.
In 1798 landde Napoleon met zijn Franse vloot bij Alexandrië in Egypte. Met zijn troepen marcheerde hij naar het zuiden om de Britten rond Caïro te bestrijden. De Fransen wonnen de strijd, maar ondertussen werd de Franse vloot aan de kust tot zinken gebracht door de Engelse marine onder leiding van Lord Horratio Nelson. Napoleon en zijn troepen konden daardoor niet naar Frankrijk terugkeren; zij bleven maar liefst drie jaar lang in Egypte.
De Steen van Rosetta - De ontdekking
In 1799, toen de Fransen verdedigingswerken uitgroeven rond Rashid (het oude Rosetta), een kleine plaats vlakbij Alexandrië, ontdekte een soldaat van Napoleons leger een zwarte basalten steen, 1,14 meter hoog en 72 centimeter breed, met daarop drie verschillende stroken met gegraveerde teksten. Hoewel de soldaat de Egyptische hiëroglyfen aan de bovenkant en het Demotische schrift in het midden niet herkende, was hij wel bekend met de oude Griekse letters aan de onderkant. Hij gebruikte de steen daarom niet als onderdeel van zijn versperring, maar gaf het aan enkele geleerden die met Napoleons leger meereisden. Zij beseften dat de steen een soort koninklijk decreet was dat in drie verschillende talen was opgeschreven. Zij noemden hem "de Steen van Rosetta" (of "Steen van Rosette") en begonnen de teksten te bestuderen.
Niet veel later, in 1801, werden de Fransen door de Britten verslagen. De Steen van Rosetta viel in Britse handen als onderdeel van het Verdrag van Alexandrië. De steen werd in 1802 naar Londen verscheept, waar hij sindsdien in het British Museum wordt tentoongesteld. Tot de dag van vandaag is de steen het meest bezochte object in het museum.
De Steen van Rosetta - Het belang
Waarom is de Steen van Rosetta dan zo belangrijk? In 1820, na een aantal decennia van politieke intriges en academische touwtrekkerij, besloten Jean Francois Champollion (een Franse taal- en geschiedkundige) en Thomas Young (een Britse taal- en natuurkundige) hun talenten te verenigen om eindelijk het Demotische schrift en de Egyptische hiëroglyfen op de Steen van Rosetta te ontcijferen door ze te vergelijken met de bekende Griekse tekst. Hoewel dit proces ingewikkeld (en controversieel) was, bleek dit het zo belangrijke "Eureka!" moment te zijn voor Egyptologen, archeologen, taalkundigen en historici. Samengevat kunnen we zeggen dat de Steen van Rosetta ons de sleutel gaf waarmee het mysterie van de Egyptische hiëroglyfen kon worden opgelost. Dankzij de Steen van Rosetta konden de wetenschappers de inscripties en de reliëfs lezen; de teksten, de tafelen en de grafstenen die ons uiteindelijk een modern begrip gaven van de oude Egyptische beschaving.
Wat is uw reactie?
